امروزه یکی از مشکلات مدارس علمیه، خروج اساتید از جرگه تدریس و ورود آنان به عرصه های فعالیتی دیگر همچون قضاوت، عضویت در نیروهای نظامی و انتظامی، تدریس در دانشگاه و ... است، چراکه دغدغه های مالی، بخشی از زندگی طلاب و فضلاست و زمانی که نتوانند مایحتاج زندگی را تأمین کنند، به ناچار در عرصه های دیگر حضور پیدا می کنند.
حجت الاسلام قائمی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، به تشریح فعالیت های معاونت آموزش حوزه علمیه مازندران پرداخت و گفت: حوزه علمیه استان مازندران (به غیر از مدارس علمیه شهرستان بابل)، دارای ۲ هزار طلبه حضوری و غیرحضوری و 25 مدرسه علمیه فعال بوده و در کنار آن پنج مدرسه اقماری نیز وجود دارد که به صورت فصلی فعالیت داشته و چون در مکان های خوش آب و هوا قرار دارند، اردوهای علمی تابستانه مدارس علمیه دیگر در آن برگزار می شود.
* اجرای درس خارج در حوزه علمیه مازندران
وی اظهار کرد: در حال حاضر در سطح استان مازندران، 190 استاد به صورت تمام وقت و پاره وقت مشغول به فعالیت بوده و در هشت مدرسه علمیه استان، سطوح عالی حوزه تدریس شده و در سه مدرسه امام حسن عسکری(ع) آمل، امام جعفر صادق(ع) کوتنا و امام جعفر صادق (ع) نکا نیز درس خارج رسمی توسط اساتید حکم دار برگزار می شود.
معاون آموزش حوزه علمیه استان مازندران ابراز داشت: هم اکنون حجج اسلام والمسلمین جلالی و فقیهی دارای حکم رسمی از حوزه علمیه قم برای تدریس درس خارج بوده و مدارک و مستندات درسی حجج اسلام والمسلمین چراتی، لائینی و نیکزاد نیز برای بررسی، تأیید و دریافت حکم به قم ارسال شده است.
حجت الاسلام قائمی اذعان داشت: برگزاری امتحانات کتبی از پایه اول تا پایه دهم به صورت کامل به استان واگذار شده و برای امتحان شفاهی نیز مجوز پایه های سوم و ششم را کسب کرده و در حال رایزنی و اخذ مجوز برای امتحان شفاهی پایه هشتم نیز هستیم.
وی خاطرنشان ساخت: در حال حاضر یک مؤسسه تخصصی فعال به نام مؤسسه تخصصی امام حسن عسکری(ع) که تحت اشراف مؤسسه اسراء آیت الله العظمی جوادی آملی است، در سه رشته کلام، تفسیر و مدرسی فقه و اصول در مقاطع سطح دو و سه فعال می باشد و دانش آموختگانی نیز از گذشته تا به امروز داشته است.
* توسعه رشته های تخصصی، اولویت مرکز مدیریت حوزه علمیه مازندران
معاون آموزش حوزه علمیه استان مازندران تصریح کرد: با توجه به اسناد بالادستی و سیاست های مدیریت جدید حوزه های علمیه، یکی از برنامه هایی که معاونت آموزش استان مازندران در اولویت کاری خود قرار داده است، توسعه رشته های تخصصی در سطح استان است که بحمدالله با رایزنی هایی که انجام شده، در سال تحصیلی جدید در رشته حقوق و قضای اسلامی در مدرسه علمیه شهید بهشتی نوشهر شروع به فعالیت خواهیم داشت و توسعه رشته تفسیر و کلام در مدرسه امام علی(ع) ساری را نیز در دستور کار قرار داده و برای اخذ مجوز رشته تخصصی تبلیغ، مشاوره اسلامی، مهدویت و مقطع سطح سه تاریخ اسلام نیز اقداماتی را داشته ایم و امید داریم تا سال تحصیلی جدید بتوانیم شروع به فعالیت کنیم.
* نظام قدیم آموزشی از حوزه علمیه مازندران رخت بر بسته است
حجت الاسلام قائمی در پاسخ به این سؤال که آیا حوزه علمیه مازندران، نظام جدید آموزشی را در سطح مدارس علمیه استان اجرا کرده است؟ بیان داشت: نظام جدید آموزشی در دو مدرسه علمیه امام جعفر صادق(ع) محمودآباد و مدرسه علمیه محمدیه قائم شهر به صورت پایلوت آغاز شد و چهار سال است که ورودی های آنان بر اساس نظام جدید آموزش دیده و در مابقی مدارس نیز سه سال است که به صورت رسمی بر اساس نظام جدید، آموزش می بینند؛ لذا مدرسه علمیه ای در استان مازندران نداریم که طلاب آن در سطح یک بر اساس نظام قدیم آموزشی تحصیل نمایند.
وی به موضوع آموزش زبان عربی اظهار کرد: در حال حاضر در مدرسه علمیه محمدیه قائمشهر، تدریس زبان عربی فعال است و دوره کتابت زبان عربی نیز برای 30 نفر از طلاب در حال اجراست و در برخی از مدارس علمیه دیگر نیز در یک مقطع، تدریس زبان عربی و انگلیسی انجام شده است.
* رایزنی برای راه اندازی نمایندگی مرکز زبان حوزه های علمیه در مازندران
معاون آموزش حوزه علمیه استان مازندران ابراز داشت: یکی از درخواست هایی که در این راستا با توجه به نیازهای جدید از حجت الاسلام والمسلمین رستم نژاد، معاون آموزش حوزه های علمیه داشته ایم، کسب اجازه برای تأسیس یک شعبه از مرکز زبان حوزه های علمیه در استان مازندران بوده است که نماینده این مرکز در ساری حضور پیدا کرد و مقرر شد با تأمین فضای آموزشی، طلاب بتوانند از دوره های آموزشی زبان عربی و انگلیسی بهره ببرند.
حجت الاسلام قائمی به برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی برای اساتید اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: کارگاه آموزش تدریس ادبیات عرب با عنوان آموزش های ضمن خدمت برای اساتید ادبیات عرب و همچنین کارگاه روش تدریس اصول از جمله کارگاه هایی بوده که در یک سال اخیر برای اساتید برگزار شده و ان شاءالله در تابستان امسال نیز بر اساس اسناد بالادستی، کارگاه های روش تدریس، هنر تدریس، هنر مشاوره و هنر ارتباط گیری را برای این عزیزان خواهیم داشت.
وی تصریح کرد: یکی از سنت های حسنه حوزه های علمیه از گذشته، موضوع استادپروری بوده که طلاب با استعداد، دروسی را که فرا می گرفتند، برای هم دوره ای ها یا طلاب سطوح پایین تر تدریس کرده و با گذشت زمان، به درجه استادی می رسیدند؛ امروزه این سنت حسنه بر اساس بخشنامه های آموزشی در قالب «استاد معین» در سطح مدارس علمیه در حال اجراست و خوشبختانه از این پتانسیل موجود در مدارس استفاده می شود که تربیت نیرو و استاد برای آینده حوزه های علمیه می باشد.
* برگزاری دوره های ارتقایی و تقویتی در مدارس علمیه استان
معاون آموزش حوزه علمیه استان مازندران به برگزاری دوره های ارتقایی برای طلاب نیز اشاره کرد و بیان داشت: در حال حاضر در استان مازندران در مدارس علمیه شهید شیخ فضل الله نوری بلده، مدرسه علمیه شهید بهشتی (ره) نوشهر و مدرسه علمیه محمدیه قائمشهر، دوره ارتقایی سطح یک در حال اجراست و در مدرسه علمیه المهدی (عج) رامسر نیز دوره ارتقایی سطح دو با حضور 200 نفر از طلاب استان مازندران و کرمانشاه و با عنوان انصارالحجه که یک طرح کشوری است، در حال سپری شدن می باشد.
حجت الاسلام قائمی افزود: همچنین برخی از مدارس علمیه استان نیز غیر از دوره های ارتقایی، دوره های تقویتی علمی و فرهنگی را در دستور کار خود قرار داده و برنامه هایی را برای طلاب در طول تابستان خواهند داشت.
وی در ادامه به ورودی های جدید حوزه علمیه مازندران اشاره کرد و ابراز داشت: جذب طلاب جدید در سطح استان آغاز شده و پس از برگزاری آزمون کتبی، در حال مصاحبه از پذیرفته شدگان هستیم؛ همچنین کمیسیون هایی برای پذیرش افرادی که از شرکت در امتحان ورودی جا مانده اند نیز در حال برگزاری است تا ان شاءالله بتوانیم بر اساس ظرفیت استان مازندران که جذب بیش از 300 طلبه جدید است، برنامه های خود را برای دوره میثاق طلبگی از اول شهریورماه آغاز نماییم.
* آسیبی که حوزه های علمیه را تهدید می کند
معاون آموزش حوزه علمیه استان مازندران خاطرنشان ساخت: یکی از پاشنه آشیل ها و آنچه که حوزه های علمیه را در بلند مدت دچار آسیب خواهد کرد، موضوع حمایت از اساتید آموزشی است؛ امروزه یکی از مشکلات مدارس علمیه، خروج اساتید از جرگه تدریس در حوزه و ورود آنان به عرصه های فعالیتی دیگر همچون قضاوت، عضویت در نیروهای نظامی و انتظامی، تدریس در دانشگاه و ... است؛ چراکه دغدغه های مالی، بخشی از زندگی طلاب و فضلاست و زمانی که نتوانند در حوزه به اندازه مایحتاج زندگی خود تأمین شوند، به ناچار در عرصه های دیگر حضور پیدا کرده تا بتوانند کمی از مشکلات مالی خود بکاهند.
حجت الاسلام قائمی تصریح کرد: ما امروز به دلیل مشکلات معیشتی، نمی توانیم نیروهای فعال و با انگیزه خود را در مدارس علمیه را حفظ کنیم و حتی کادر اجرایی مدارس، وضعیت معیشتی بدتر از اساتید را دارند؛ امروز در شهرهای توریستی همانند غرب استان مازندران، هزینه زندگی بسیار بالاتر از دیگر شهرهاست و با وضعیت پرداختی فعلی حوزه، اساتید و کادر اجرایی نمی توانند حداقلی های زندگی خود را تأمین نمایند.
وی بیان داشت: نخبگان علمی حوزه با چراغ سبز دانشگاه، سیستم نظامی یا سیستم قضائی به این فضاها ورود کرده و سبب خالی شدن مدارس از نیرهای کیفی خواهد شد و در بلندمدت به حوزه های علمیه و طلاب آسیب وارد خواهد کرد.
معاون آموزش حوزه علمیه استان مازندران اظهار داشت: استاد حوزه، نماد تلاش علمی در حوزه است و وقتی طلاب مشاهده می کنند که استاد آنان با این موقعیت علمی، به این وضعیت اقتصادی رسیده است، دچار سرشکستگی شده و حضور آنان به عنوان استاد حوزه در اولویت چهارم و پنجم خواهد شد.
حجت الاسلام قائمی در پایان ابراز داشت: ما امروز در تأمین استاد سطح دو و سطح سه به صورت رسمی دچار مشکل هستیم و اساتیدی هم که امروز در مدارس حضور دارند، در فضای دیگری مشغول به خدمت بوده و به صورت پاره وقت بر اساس أدای دین طلبگی، به تدریس در مدارس علمیه می پردازند.