به گزارش تابناک مازندران، به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محوطه تاریخی «ناتل» در شهرستان نورِ مازندران با وقوع سیلابی عظیم که آثار آن لایه‌ای رسوبی در حدود ۳ متر را بر جای گذاشته، متروک شده است و از دوره صفوی با توجه به موقعیت مکانی و نواحی جنگلی منطقه، اهالی برای ساخت و بنای قلعه به این منطقه رجوع کرده‌اند.
در سومین فصل از کاوش‌های باستان شناسی محوطه باستانی «ناتل» در روستای «ناتل کنار علیا» در شهرستان نور در استان مازندران انجام شد، بقایای معماری متفاوت از بنای قلعه، سفال‌های شاخص قرن سوم و چهارم و مُهر شیشه‌ای کتیبه‌دار به خط کوفی کشف شدند.
عبدالرضا مهاجری‌نژاد، سرپرست هیأت کاوش در محوطه باستانی «ناتل» با بیان این که پلان قلعه کشف‌شده مدور و دورتادور آن به منظور افزایش ساختار دفاعی خندق حفر شده افزود: مصالح اصلی ساخت این بنا را قلوه سنگ‌های رودخانه‌ای با ابعاد متوسط و بزرگ و آجر تشکیل می‌دهند که در کف‌سازی و دیوار به کار رفته‌اند.
* سال‌ها زمان برای بررسی معماری محوطه «ناتل» نیاز است
وی این قلعه را مربوط به دوره صفویه و شامل یک ساختمان مرکزی و حمام دانست و بیان کرد: برخی از فضاهای به دست آمده محل نگهداری اسب، اتاق نگهبانان و اتاق انتظار بوده است. اگرچه مشخص شدن وضعیت کامل معماری در این بخش ادامه کاوش‌ها را در سال‌های آینده می‌طلبد و نیاز به بررسی بیشتر دارد، ولی بطور کلی می‌توان گفت معماری این بنا دو دوره متفاوت را نشان می‌دهد.
نشانه‌هایی از صنعتگری در ناتل
او یک دوره از این بخش را مربوط به استقرار در قلعه و زمان آن دانست و دوره دیگر را متعلق به بعد از تسخیر قلعه و زمانی که این بنا کاربرد خود را به عنوان یک بنای نظامی و دفاعی از دست داده است، اعلام کرد.
*احتمال وجود منطقه صنعتگری در قرون اولیه هجری
سرپرست هیات کاوش باستان‌شناسی محوطه این تغییرات در برخی از قسمت‌های بنا رابه خوبی قابل مشاهده دانست و افزود: در قمستی از محوطه آثار یک کوره به دست آمده که تغییرات مشهود معماری در فضای اطراف آن این‌طور نشان می‌دهد که این نوع ساختار کوره، در دوران بعدی معماری این بنا ایجاد شده است.
کوره کشف شده در محوطه باستانی «ناتل»
او با اشاره به ساختار کوره که بسیار سالم و دست نخورده مانده، ادامه داد: با توجه به انباشت سیلیس در بخشی از ترانشه، چندین قطعه شیشه و قطعات تغییر شکل یافته آن می‌توان گفت این کوره تبدیل سیلیس به شیشه بوده که شاید با توجه به تغییر کاربری بنای قلعه به منطقه صنعتگری دور از ذهن نباشد.
* «ناتل» شهری باستانی از قرون اولیه و میانه هجری
وی با بیان اینکه در منابع اسلامی مربوط به این منطقه، عنوان شهر قدیم «ناتل» به عنوان شهر متعلق به قرون اولیه و میانه هجری اشاره شده، بیان کرد: در جستجوی آثار و بقایای شهر قدیم کل منطقه مورد بررسی قرار گرفت و سرانجام در حاشیه رودخانه‌ای که از جنوب محوطه قلعه می‌گذشته است، در برش دیواره رودخانه آثار و بقایای معماری مشاهده شد.
این باستان‌شناس همچنین یک مُهر شیشه‌ای کتیبه‌دار به خط کوفی و همچنین مهره های تزئینی که با رنگ‌های زرد و سیاه و بصورت نواری و مواج تزیین شده را بخشی از آثار به دست آمده از قرن چهارم هجری دانست.