تابناک/جنگل ابر یکی از قدیمی ترین و زیباترین جنگل های ایران و قسمتی از جنگل های هیرکانی است. این جنگل شاهکاری از طبیعت شهر شاهرود بوده و دارای شهرت جهانی است. بسیاری از جهانگردانی که به ایران سفر کرده اند، متعقدند که جنگل ابر شاهرود یکی از زیباترین چشم اندازهای طبیعت ایران می باشد. بی شک جنگل ابر دارای خصوصیت منحصر به فردی بوده که باعث شهرت بسیار زیاد آن شده و تبدیل به یکی از پر بازدیدترین مناطق توریستی ایران شود. با ما باشید تا درباره جنگل ابر بیشتر بدانیم.

پیاده روی بر فراز آسمان

جنگل ابر با 35 هزار هکتار وسعت و 2800 متر ارتفاع از سطح دربا، در امتداد جنگل های سرسبز شمال کشور قرار داشته و فضای آن را اقیانوسی از ابر فرار گرفته است. درخت های این جنگل انقدر به ابرها نزدیک هستند که وقتی از دور به آن نگاه می کنید به نظر می رسد که جنگل روی ابرها سوار شده اند، به طوری که وقتی در جنگل ابر قدم می زنید، انگار روی آسمان و بر روی ابرهای سفید آن پا گذاشتید. همان طور که گفتیم جنگل ابر، بخشی از جنگل های 40 میلیون ساله هیرکانی گرگان بوده و قدمت آن به دوره سوم زمین شناسی یعنی دوران سنوزوئیک بر می گردد. در این جنگل گونه های گیاهی و جانوری بسیار متنوی وجود دارد و جالب است بدانید که بسیاری از گیاهان جنگل ابر دارای خاصیت درمانی داشته و به عنوان دارو از آن ها استفاده می شود.
جنگل ابر در بهمن ماه سال 1389 در فهرست میراث طبیعی ایران ثبت شده و در سال 93 نیز یکی از مناطق حفاظت شده اعلام شد و در فهرست مناطق تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران قرار گرفت.

جنگل ابر کجاست؟

در ایران 5 منطقه وجود دارد که در آن ها امکان مشاهده پدیده زیبای اقیانوسی از ابرها وجود دارد:
   - روستای فیلبند: این روستا در استان مازندران و شهرستان بابل واقع شده و حدود 2300 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. 
   - روستای اولسبلانگاه: اولسبلانگاه روستایی ییلاقی در استان مازندران و شهرستان گیلان است. این منطقه در ارتفاع حدود 1489 متری از سطح دریا واقع شده است.
   - منطقه اشکورات: این منطقه نیز در استان گیلان، شهرستان رودسر و بخش رحیم آباد آن واقع شده است.
   - ییلاق سوباتان: این منطقه ییلاقی در 22 کیلومتری شهر لیسار از توابع شهرستان تالش در استان گیلان قرار دارد. این منطقه در ارتفاع 1900 الی 2500 متری از زمین واقع شده است.
   - روستای ابر: این روستا در شهرستان شاهرود از توابع استان سمنان قرار داشته و یکی از زیباترین روستاهای ایران با بافت پلکانی و ییلاقی می باشد.

جنگل ابر شاهرود

جنگل ابر در شهرستان شاهرود از توابع استان سمنان قرار دارد. این جنگل در منطقه البرز شرقی و در مرز استان سمنان و گلستان واقع شده است. اگر قصد دارید به این منطقه سفر کنیم، پیشنهاد ما این است که تا جای ممکن از تورهای مسافرتی و گردشگری سایت لحظه آخر استفاده کنید، چرا که برای سفر به اینگونه مناطق، داشتن یک راهنمای سفر یا تور لیدر می تواند بسیار مفید باشد. اما اگر قصد دارید به صورت شخصی سفر کنید، در این قسمت با آدرس جنگل ابر و نحوه دسترسی به آن آشنا خواهید شد.
آدرس جنگل ابر: استان سمنان، شهرستان شاهرود، بخش بسطام، دهستان خرقان، روستای ابر، جنگل ابر.
دسترسی به جنگل ابر: برای رسیدن به این جنگل پس از رسیدن به شهرستان شاهرود به سمت بسطام که در 4 کیلومتری شمال این شهر قرار گرفته، حرکت کرده و در 18 کیلومتری جاده شاهرود – آزادشهر بروید. پس از آن به روستای ابر و در نهایت جنگل ابر خواهید رسید.

طبیعت جنگل ابر شاهرود

جنگل ابر دارای شاخصه های متنوعی است که طبیعت بی نظیر آن را تشکیل می دهند. دمای پایین هوا در فصول گرم سال، ارتفاع زیاد از سطح دریا، پوشش گیاهی بسیار متنوع و داشتن چشمه سارهای فراروان از خصوصیات طبیعی این منطقه هستند که روی هم رفته این شاهکار دیدنی را خلق و به نمایش گذاشته اند. در این جنگل تعداد قابل توجهی چشمه دائمی وجود دارد که از معروف ترین آن ها می توان به آب شرش، چشمه آلوچال و آبشار اشاره کرد.
حدود 85 گونه گیاهی مختلف از جمله بلوط، راش، توسکا، آزاد داغداغان، آویشن، دم روباهی، شبدر، چوبک، کلاه میر حسن، ممرز افرا، شیردار و همچنین گونه های گیاهی نادر مثل سرخدار، نارون و بارانک پوشش گیاهی جنگل ابر را تشکیل می دهند. علت تنوع پوشش گیاهی جنگل ابر آب و هوای خاص این منطقه است که باعث شده درختان متفاوتی در آن رشد کنند. همچنین به دلیل خاص بودن نوع آب و خاک این منطقه، برخی از درختان جنگل ابر به شکل خاصی روی زمین خزیده اند و منظره ای خاص و تماشایی ایجاد کرده اند. نام یکی از این درختان، درخت معروف اورس که دارای ریشه های بسیار بلند می باشد.
پوشش گیاهی جنگل ابر در نواحی مختلف آن کمی متفاوت به نظر می رسد، یعنی در بخش های جنوبی آن که به روستای ابر منتهی می شود، شاهد پوشش گیاهی تنک هستیم اما در بخش های میانی پوشش گیاهی جنگل را تپه های پرشیب و پوشیده از درختان بلند تشکیل می دهند.، در این بخش هیچ اثری از وجود انسان های دیده نمی شود اما بخش های ابتدایی جنگل یعنی مرز استان گلستان، ییلاق چوپان های گلستانی می باشد.

حیات وحش جنگل ابر

علاوه بر گونه های گیاهی مختلف، جنگل ابر زیستگاه بسیاری از حیوانات و پرندگانی است که این منطقه را برای زندگی انتخاب کرده اند و حیات وحش این منطقه را تشکیل داده اند.
گونه های جانوری جنگل ابر: گرگ، پلنگ، خوک وحشی، روباه، خرس قهوه ای، کل و بز، شوکا، خرگوش، مار و شغال.
پرندگان: کرکس، عقاب جنگلی، بلدرچین، شاهین، کبوتر جنگلی، فاخته، کبک و قرقاول.

دلایل اهمیت جنگل ابر

جنگل ابر علاوه بر اینکه یکی از شاهکاری های طبیعت در جهان شناخته می شود، دارای ویژگی های خاص و متعددی است که همگی نشان دهنده ارزش و اهمیت بسیار زیاد آن برای محیط زیست، انسان ها و صنعت گردشگری کشور هستند. به طور کلی دلایت اهمیت جنگل ابر را می توان از 3 حیث گوناگون مورد بررسی قرار دارد:
   - گیاهان دارویی جنگل شفابخش ابر
همان طور که گفتیم جنگل ابر دارای گونه های گیاهی متنوعی است که در میان آن ها بسیاری از گیاهان نادر و کمیاب نیز دیده می شود. اما جالب است بدانید که در این جنگل حدود 40 نوع گیاه دارویی نیز شناسایی شده است. گیاه سرخدار یکی از گیاهان بسیار کمیاب و بارزشی است که در جنگل ابر می روید. این گیاه دارای خاصیت های دارویی بسیاری بوده و از آن برای درمان بیماری سرطان رحم و تخمدان استفاده می شود.
   - جنگل ابر، جزء جنگل های کمیاب اکوتن
اکوتن (محل تلاقی و برخورد دو اقلیم مختلف اکوتن می گویند) جنگل ابر نیز دارای اهمیت بسیاری است. در واقع این جنگل مرز میان بند دو اقلیم یا اکوسیستم جنگلی و نیمه بیابانی می باشد که تغییرات آب و هوایی حاکم در آن باعث در پوشش گیاهی آن شاهد درختان سوزنی برگ و پهن برگ در کنار یکدیگر باشیم. لازم به ذکر است این موضوع در تنوع گونه های جانوری جنگل ابر نیز تاثیرگذار بوده است.
   - نمایشگاهی از آثار زنده
جنگل ابر جایی است که آسمان با زمین ملاقات می کند، جایی که ابرها از آسمان به روی زمین آمده اند! تماشای منظره حیرت انگیز جنگل ابر هیچوقت تکراری نخواهد شد. زیبایی های بی انتهای این جنگل، تنوع بسیار زیاد در پوشش گیاهی و جانوری این منطقه باعث شده سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی با تور طبیعت گردی به این منطقه سفر کنند که در راستای این اتفاق صنعت گردشگری کشور با رشد و توسعه بیش از پیش رو به رو خواهد بود.

جاده ابر

جنگل ابر هم اکنون یکی از مناطق تقریبا بکر شاهرود می باشد، یعنی هنوز پای انسان به این منطقه باز نشده است اما هر چند وقت یکبار زمزمه هایی مبنی بر ساخت جاده ای موسوم به جاده ابر و ورود انسان به این منطقه می شود. همه ما نیز می دانیم که هر جا انسان پا گذاشته، طبیعت آن رو به نابودی است. بنابراین اگر برنامه های ساخت جاده و خانه های ویلایی در جنگل ابر اجرایی شود، طبیعت این منطقه با تهدید بسیار جدی مواجه خواهد شد. خوشبختانه پروژه ساخت جاده در این منطقه همواره با مخالفت جدی دوست داران طبیعت، کارشناسان محیط زیست و منابع طبیعی، نمایندگان مجلس، وزیر جهاد و کشاورزی و همچنین مطبوعات رو به رو شده است.
اسماعیل مهاجر، مدیرکل محیط زیست استان گلستان نیز در این باره گفته است که "اگر به جنگل ابر آسیبی برسد احیا و تجدید پذیری آن بسیار دشوار خواهد بود." وی همچنین اظهار داشت که "در صورت ساخت جاده در این جنگل باعث می شود تمام جنگل و حتی شیب های بالای 40 درجه ساختمان، ویلا و شهرک سازی شوند" و این یعنی ما باید برای همیشه با جنگل ابر و زیبایی آن ها خداحافظی کنیم!

احیا و غنی سازی جنگل ابر

جنگل ابر یکی از ارزشمندترین میراث طبیعی ایران محسوب می شود، به همین خاطر از سال 1370 طرح احیا و غنی سازی آن کلید خورده و تا به امروز نیز ادامه داشته است. این طرح شامل جنگل کاری قسمت های مخروبه جنگل ابر و روستای قطری است که محدوده آن برابر با وسعتی در حدود 11000 هکتار می باشد. همچنین لازم به ذکر است که عملیات غنی سازی بیش از 200 هکتار از مناطق حفاظت شده جنگل ابر با کاشت گونه های گیاهی همچون ممرز، توسکا، بلوط، اقاقیا، درختان سوزنی برگ، ون، گلابی وحشی، شیردار و غیره انجام شده است.